Van perfectionisme naar vrijheid

Geschreven door ervaringsdeskundige buddy Julia

Al zolang ik me kan herinneren, ben ik altijd het slimste meisje van de klas geweest. Ik haalde altijd hoge cijfers, had altijd mijn huiswerk af en had genoeg motivatie voor tien. Op de basisschool vond ik dit eigenlijk best fijn. Ik kon gewoon goed leren, ik vond het leuk om te doen en het halen van hoge cijfers gaf me een blij gevoel. Ik mocht meedoen in plusklasjes, kreeg extra oefeningen als uitdaging en las alles wat los en vast zat. Maar ondertussen begon het zijn van een goede leerling onderdeel te worden van mijn identiteit.

Julia Visser

Klasgenootjes begonnen hun resultaten met die van mij te vergelijken, in de hoop dat ze hoger hadden gescoord. In oudergesprekken werden er dingen gezegd als: ‘ik zou wel twintig Julia’s in de klas willen hebben’ of ‘Julia, daar heb je geen kind aan’. En langzamerhand begon ik deze dingen onbewust te internaliseren. Ik begon te voelen dat ik het slimme meisje moest zijn, zonder problemen. Het meisje wat altijd goed haar best deed en moeiteloos hoge cijfers haalde. Maar hoe ouder ik werd, des te hoger deze druk werd. Toen we in groep acht ons advies voor de middelbare school kregen, was ik enorm zenuwachtig. Ik moest en zou VWO advies krijgen, anders had ik voor mijn gevoel gefaald. En het advies werd ook VWO.

De middelbare school zag ik als een nieuwe, frisse start. Ik kon opnieuw beginnen en daardoor mezelf opnieuw uitvinden. Maar die identiteit van het slimme meisje nam ik met me mee. Ik kreeg het gewoon niet voor elkaar om minder te leren of een opdracht niet uit te voeren. Dus ook nu vergeleken al mijn klasgenoten zich met mijn resultaten en riepen ze vol trots door de klas dat ze een hoger punt hadden gehaald dan ik bij sommige toetsen. Op dat soort momenten kromp ik in elkaar van schaamte en probeerde ik met alle macht niet in tranen uit te barsten. Ik studeerde en ik studeerde, want ik moest goede punten halen. Maar deze druk was zo enorm, dat ik eraan onderdoor ging. Ik ontwikkelde anorexia, als een manier om met deze enorme stress en mijn perfectionisme om te gaan. Want hoe oncontroleerbaar alles in mijn leven ook was, mijn eten kon ik wel controleren. Daarnaast zorgde mijn eetstoornis voor gevoelloosheid. Al mijn gevoelens werden onderdrukt en minder heftig, alsof er een verzwaarde deken op lag. Ook mijn stress en faalangst werden onderdrukt, waardoor ik er maar net mee om kon gaan.

Dit ging een tijd zo door, maar ik denk dat iedereen weet dat een eetstoornis geen helpend copingsmechanisme is op de lange termijn. Ik begon lichamelijke klachten te ervaren, kon me nergens meer op concentreren en mijn angsten werden met de dag heftiger. Het werd zo erg dat ik niet meer normaal aan school kon werken. Ik zat elke dag met paniekaanvallen op de fiets en elke keer als ik aan mijn bureau ging zitten om mijn huiswerk te maken of te leren voor toetsen, barstte ik in tranen uit. Toen heb ik het moeilijke besluit genomen om school op een lager pitje te zetten en mijn mentale gezondheid op nummer één. En dat vond ik enorm lastig. Ik had het gevoel dat ik faalde. Waarom leek iedereen ‘gewoon’ naar school te kunnen, zonder paniek en angst om te falen? Maar achteraf is dit het beste besluit geweest wat ik toen had kunnen maken. Doordat school wegviel, had ik eindelijk de tijd en ruimte om aan de onderliggende problemen te werken. In therapie heb ik het heel veel gehad over mijn angst om te falen en mijn drang om alles perfect te doen. In het begin vond ik dat moeilijk, aangezien ik niet wilde aannemen dat er belangrijkere dingen waren in het leven dan school. ‘Maar hoe zal mijn leven eruit zien zonder diploma en heb ik dan überhaupt een goede toekomst?’ schoot door mijn hoofd.

Ondertussen heb ik geleerd om nuance aan te brengen. Vroeger kon ik het óf goed doen, óf ik faalde. Nu weet ik dat daar ook iets tussen zit. Ik hoef van mezelf niet voor elke toets meer een 9 of een 10 te halen, een 5,5 is (letterlijk) voldoende! Daarnaast heb ik nu voor mezelf duidelijk wat ik belangrijk vind in het leven, buiten school. Ik wil graag een goede vriendin zijn, tijd hebben voor mijn paard, avonturen beleven en creatieve dingen doen. Daarnaast is mijn gezondheid, zowel mentaal als fysiek, 100x belangrijker dan school ooit zal zijn! Dus als het niet goed met me gaat, neem ik een stapje terug van school. Dan maar een verslag inleveren waar ik me niet voor 110% voor heb ingezet. Als je maar 30% te geven hebt op een dag en die hele 30% erin hebt gestopt, is het oké!

Momenteel zit ik in mijn laatste jaar van de middelbare school. In mei doe ik mijn examens en dan ben ik eindelijk klaar! Ik had nooit durven dromen dat ik hier zou staan. Ontelbare keren heb ik gedacht dat ik het niet zou redden of dat ik er mee ging stoppen. Maar ik heb doorgezet en onderweg zoveel over mezelf geleerd! Dus zie deze blog vooral als een teken dat het echt beter kan worden, hoe onmogelijk dat nu ook lijkt!